AI Y TẾ
Tập huấn về AI trong y tế tại Sở Y tế Tiền Giang
Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ trên toàn cầu, ngành y tế Việt Nam không đứng ngoài cuộc. Đào tạo AI trong y tế đang trở thành bước đi chiến lược, giúp các cơ sở y tế, bệnh viện, và cán bộ y tế tận dụng sức mạnh công nghệ để cải thiện chất lượng khám chữa bệnh, nâng cao hiệu suất làm việc và phục vụ người dân tốt hơn. Vừa qua, Buổi tập huấn tại Sở Y tế Tiền Giang là dấu mốc quan trọng. Với hơn 300 cán bộ y tế tham gia, chương trình do Thầy Tiệp trực tiếp hướng dẫn, được thiết kế bài bản từ nền tảng đến ứng dụng thực tiễn.
Khai phá sức mạnh GenAI từ nền tảng
Chương trình đào tạo AI tại VNPT Khánh Hòa và mới đây nhất, tại Sở Y tế Tiền Giang, cho thấy mức độ nghiêm túc và cam kết ứng dụng AI trong hệ thống y tế. Đặc biệt, đây không chỉ là những buổi học về công nghệ, mà còn là cuộc “chuyển đổi tư duy” với hơn 300 cán bộ y tế tham gia.
Trong phần Mở khóa GenAI, cán bộ y tế được tiếp cận những kiến thức cốt lõi về GenAI và LLMs: hiểu token, attention, quy trình tạo ra câu trả lời từ prompt. Qua đó nhận thức rõ: prompt không tốt sẽ cho ra kết quả sai, và prompt hay có thể giúc AI “hóa thân” thành chuyên gia.
Các ví dụ thực hành như phân tích cụm từ khóa trong phác đồ điều trị, hiểu quá trình tạo phản hồi bằng sơ đồ attention đã giúp học viên hình dung rõ cách AI “suy nghĩ”. Điều này đặt nền móng quan trọng cho việc viết prompt đúng và hiệu quả.
1. Bộ công cụ AI ứng dụng trong y tế
Trong khóa học, nhiều công cụ AI đã được giới thiệu và trực tiếp thực hành:
- Perplexity: tra cứu hướng dẫn điều trị từ WHO, truy vấn văn bản y khoa cập nhật. Cán bộ thực hành tìm hiểu 5 loại vaccine phòng bệnh mới nhất và tổng hợp thành bảng so sánh.
- Grok (X/Twitter): theo dõi xu hướng, dư luận, nguy cơ lan truyền thông sai lệch trong y tế. Học viên được yêu cầu phân tích thái độ cộng đồng với chính sách tiêm chủng mới.
- Google AI Studio: thử nghiệm prompt phức tạp, gợi ý thiết kế chatbot tư vấn sức khỏe. Một nhóm đã thử xây chatbot tư vấn ngừa sốt xuất huyết và đưa ra lộ trình nâng cấp theo vùng dịch.
- Qwen 2.5: hỗ trợ dịch tài liệu chuyên môn, viết báo cáo, lập trình công cụ y tế đơn giản. Có nhóm ứng dụng Qwen để hỗ trợ dịch thuật hướng dẫn sử dụng thiết bị xét nghiệm từ tiếng Anh sang tiếng Việt.
Xem thêm: Dải đất chữ S hút các trùm công nghệ, “ông chú” 50 tuổi cắp sách đi học AI | Báo Dân trí
2.Prompt Engineering 101 & 102: Đồng hành với AI hiệu quả
Người y tế được hướng dẫn từ bản chất prompt mạnh: bao gồm context, vai trò, định dạng, tính logic và cả tone ngôn ngữ. Các khung prompt RACE, RTF, kỹ thuật CoT (Chain of Thought), constraint hay refinement giúp AI đối thoại hiệu quả.
Cán bộ y tế không cần giỏi CNTT, chỉ cần viết prompt có chiều sâu, AI sẽ giúp họ hoàn thành báo cáo, soạn thảo văn bản, và tóm tắt dữ liệu nhanh chóng.
Ví dụ: một cán bộ ở Trung tâm Y tế huyện đã áp dụng RACE để yêu cầu AI soạn nội dung truyền thông cho chiến dịch “5K phòng dịch”, từ đó tiết kiệm 70% thời gian soạn thảo. Một nhóm khác sử dụng Few-shot để huấn luyện AI viết thư mời hội nghị y tế chuyên ngành.
3. GenAI trong truyền thông và marketing y tế
Bộ phận truyền thông y tế được hướng dẫn:
- Viết bài PR, bài đăng social, slogan tuyên truyền về tiêm chủng, sơ cứu.
- Cá nhân hóa thông điệp: VD: thư mời khám, tư vấn dự phòng, nhắc tiêm nhắc tái.
- Tạo hình ảnh, video clip, infographic minh họa kiến thức sức khỏe.
Prompting nâng cao như self-consistency, generated knowledge, tree of thoughts giúp khai thác tối đa từ AI có khả năng phân tích chân thật.
Một nhóm học viên còn sử dụng AI để tạo kế hoạch truyền thông về phòng chống sốt rét tại xã vùng sâu, đề xuất khung bài viết phù hợp từng nhóm dân cư, từ thanh niên, phụ nữ có thai đến người già.
4. GenAI hỗ trợ phân tích dữ liệu y tế
Từ dữ liệu thực được cung cấp, cán bộ y tế được học:
- Tóm tắt báo cáo số liệu: số lượng khám, tiêm, loại bệnh, vùng nguy cơ…
- Phân tích xu hướng: VD: tỷ lệ bỏ khám, nơi tiêm cao/thấp, đối tượng nguy cơ cao.
- Tạo mã lệnh tự sinh bảng biểu đồ dễ hiểu (Excel, Python).
- Diễn giải xu hướng cho lãnh đạo để quyết định nhanh.
Trong thực hành, một nhóm cán bộ đã mô phỏng việc nhập liệu số ca bệnh sốt xuất huyết theo tuần và dùng GenAI yêu cầu phân tích vùng có tốc độ lây lan cao nhất. Kết quả giúp định hướng ưu tiên phân bổ vaccine trong tháng tiếp theo.
5. Đạo đức, bảo mật, và triển khai AI bền vững
Phần cuối khóa học nhấn mạnh:
- Dữ liệu y tế tuyệt đối không dùng vô tình trên AI mở.
- Luôn kiểm tra kết quả AI trước khi áp dụng trong chẩn đoán hay điều trị.
- Xây dựng chiến lược nhóm ứng dụng AI, chọn quy trình phù hợp, chia sẻ – tự nghiên cứu – đào tạo nội bộ.
Một bảng khuyến nghị gồm 6 tiêu chí triển khai AI an toàn tại các đơn vị y tế cơ sở cũng đã được đưa ra, bao gồm: xác thực nguồn AI, tiêu chí kiểm duyệt đầu ra, bảo mật dữ liệu, đào tạo định kỳ, kiểm thử định kỳ và cơ chế phản hồi lỗi.
Thực tế ở Sở Y tế Tiền Giang: Mở ra chủ động AI trong y tế tuyến tỉnh
Khóa đào tạo do Thầy Tiệp trực tiếp giảng dạy đã truyền cảm hứng cho hơn 300 cán bộ y tế tỉnh Tiền Giang. Cán bộ được thực hành, thực chiến, và nhận diện AI không xa vời mà là cần thiết, thân thiện.
Mỗi người đã tự tay tạo prompt, gọi lệnh, phân tích dữ liệu, tóm tắt số liệu ca bệnh, soạn biên thông điệp y tế, biết tự khai thác AI như một người bạn của mình trong công việc.
Phòng Kế hoạch tổng hợp ứng dụng AI để dự báo lượng bệnh nhân nội trú, còn Khoa truyền thông ứng dụng AI để soạn kế hoạch tuyên truyền 6 tháng. Đây là minh chứng rõ ràng rằng AI có thể giúp các bộ phận phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả hơn.
Đo lường hiệu quả và khuyến nghị triển khai diện rộng
Sau khóa học, học viên đánh giá AI giúp tiết kiệm trung bình 50–70% thời gian làm báo cáo và soạn thảo nội dung. Đề xuất triển khai tại các tỉnh khác như Bến Tre, Đồng Tháp, Vĩnh Long đang được lên kế hoạch.
Một nhóm học viên đề xuất ứng dụng AI trong y tế để huấn luyện nhân sự mới, tạo bộ dữ liệu giả lập tình huống y tế khẩn cấp như cấp cứu, xử lý ngộ độc hàng loạt… để cán bộ thực hành phản xạ nhanh.
Đào tạo AI trong y tế không còn là xu hướng, mà là con đường bắt buộc để tiến tới y tế thông minh. Khi người y tế làm chủ AI, hệ thống sẽ linh hoạt hơn, nhanh nhạy hơn, và hiệu quả hơn rõ rệt. Từ truyền thông, hành chính, phân tích, đào tạo đến điều hành, AI có thể đồng hành như một “trợ lý thầm lặng” cho ngành y tế hiện đại.
Sự kiện tại Tiền Giang là hình mẫu để các tỉnh thành khác triển khai, đặt viên gạch đầu tiên cho một thế hệ cán bộ y tế thông thạo công nghệ, nhân văn trong hành động và vững vàng trong kỷ nguyên số.